Wil jij de overstap van het vmbo naar de havo maken? Of een ander stap waar jij over aan het twijfelen bent? Donderdag 10 januari gaf ik samen met mijn decaan van de middelbare school een voorlichting over de doorstroom van het vmbo naar de havo. Deze voorlichting heb ik inmiddels al een aantal keer gegeven. Ik heb zelf ook deze stap gemaakt en dat maakt zo een voorlichting veel interessanter. Het is namelijk  veel leuker om de ervaringen en de valkuilen te horen.

Daar stond ik dan voor de nieuwsgierige leerlingen die aan het overwegen zijn om door te stromen naar de havo. Na twee jaar was het voor mij een beetje zoeken naar de ervaringen die ik had opgedaan. Ik besefte ineens dat ik niet de valkuilen en de ervaringen van de overstap van het vmbo naar de havo aan het beschrijven was. Maar een overstap naar iets nieuws. Je gaat een andere uitdaging aan, waarbij jij je mentaliteit moet aanpassen. De manier van werken speelt hierbij een grote rol. Opvallend was dat je zo de serieuze en de wat minder serieuze leerlingen eruit kon halen.

De meest gebruikte reden om over te stappen naar de havo is dat de leerlingen nog geen idee hebben wat zij willen doen. Je kan je wel bedenken dat deze reden niet de doorslag zou geven om op een havo school aangenomen te worden. Wat essentieel van belang is, is een krachtige motivatie. Dit geldt in principe voor alles. Op een sollicitatie kom je ook met een motivatie in plaats van geen motivatie.  Mijn eigen ervaringen kwamen weer naar boven doordat ik deze met de leerlingen deelde. De leerlingen concentreerden op de ervaringen en informatie omtrent de doorstroom naar de havo.

Ik kan de lijn wel doortrekken en wellicht jullie ook. Wat zijn de belangrijkste valkuilen bij het overstap van het vmbo naar de havo? In eerste instantie wordt op het vmbo alles voorgekauwd.  Op de havo krijg je als een leerling veel zelfstandigheid, er wordt veel initiatief van je gevraagd. De manier van werken en de hoeveelheid stof veranderd. De leerlingen worden voorbereid op het hoger onderwijs (hbo).  Daarnaast hebben de scholen ook een ander probleem. Het komt vaak voor dat een school graag een goede vmbo kandidaat wil aannemen. Echter, door geen plek in de klassen kan zo een leerling niet worden aangenomen. Dit heeft te maken met de aantal leerlingen die van 3 havo slagen om naar 4 havo door te stromen. Als leerlingen zakken dan komt die ruimte vrij voor de vmbo-leerlingen. Eigenlijk is dit een belemmering voor een ambitieuze vmbo-leerling die graag de havo wil doen. Maar je kan je kansen verspreiden door je bij meerdere scholen in te schrijven. Wel moet je opletten op wat voor school jij je inschrijft, is het alleen een havo/vwo- of heeft het ook een vmbo-niveau? De scholen die ook het vmbo aanbieden zullen waarschijnlijk hun eigen leerlingen voorrang geven.   Dat betekent dat de kans nog kleiner is om op dit soort scholen toegelaten te worden. Op deze manier kan je de kans vergroten om te slagen bij het vinden van een goede havo school.

Dit principe kan je overal op toepassen. Stap voor stap ervaar je van alles, waar je niet bij stil staat. Stel je voor dat je niet een overstap van het vmbo naar de havo maakt, maar een stap om te gaan studeren, werken, het wisselen van werk, een relatie, verhuizing enzovoort. Vul maar voor jezelf in, waar je misschien op dit moment tegen aanloopt. Bij elke stap moet je goed nadenken, wat gaat er veranderen en wat zullen de valkuilen zijn. Mijn ervaringen hebben mij een ding geleerd en dat is doorzetten om je doel te bereiken. Waar een wil is, is een weg.